Wioska Khinalig w Azerbejdżanie wpisana na listę UNESCO

Krajobraz kulturowy związany z ludnością chinalugijską i szlak pasterski „Köç Yolu” wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Khinalig, uznana za jedną z najwyżej położonych wiosek w Azerbejdżanie oraz  szlak pasterski 'Köç Yolu’, to miejsca o wyjątkowym dziedzictwie i krajobrazie kulturowym, które zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Decyzja ta została podjęta 18 września 2023 roku podczas 45. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Rijadzie, w Arabii Saudyjskiej.

Ochronę na poziomie krajowym pod nazwą „Khinalig i Köç Yolu” zapewnia Państwowy Historyczny Rezerwat Etnograficzny. Wioska zachwyca widokami na Kaukaz i stanowi „żywe dziedzictwo” z wieloma wyjątkowymi cechami, które czynią to miejsce ważną częścią nie tylko azerbejdżańskiego, ale i światowego dziedzictwa. Przez tysiące lat historii, mieszkańcy tej wspaniałej wioski zachowali swoje tradycje, język, jednocześnie prowadzą półnomadyczny styl życia.

Mimo surowego klimatu i trudnych warunków, ludność Khinalig radzi sobie doskonale, wykorzystując zasoby otoczenia. Ludność Khinalig to odrębna grupa etniczna, uznawana za potomków Kaukaskich Albańczyków.

Khinalig

Jako strażnicy tradycji, przekazują swoje obyczaje przyszłym pokoleniom. Wyjątkowa kultura wioski i styl życia przyczyniły się do jej sukcesu. Historycznie społeczność lokalna praktykowała styl życia polegający na sezonowym przemieszczaniu bydła między wysokimi pastwiskami (yaylaq) a nizinami (qishlaq). Szlak transhumacyjny 'Köç Yolu’ łączący yaylaq i qishlaq to tradycja nadal praktykowana przez ludność Khinalig, umożliwiająca optymalne wykorzystanie klimatu i zielonej trawy w każdym sezonie. Głównym celem tego ruchu jest stworzenie warunków, aby zwierzęta zawsze przebywały w obszarach z obfitą trawą i łagodnym klimatem.

W Khinalig proces przemieszczania odbywa się dwa razy w roku, wiosną i latem pasterze przemieszczają swoje bydło między yaylaq – letnimi pastwiskami w górach blisko swojej rodzinnej wioski, a qishlaq – zimowymi pastwiskami na nizinach w centralnym Azerbejdżanie. Trasa liczy 200 km i zaczyna się w wiosce Khinalig, a kończy się na równinach dystryktów Absheron i Hajiqabul. Pasterze i ich stada dołączają do około 7 000 osób i 400 000 owiec z pobliskich osad na trasie sezonowego przemieszczania.

Historycy uważają, że Khinalig został zbudowany przed naszą erą, otoczony pasmem górskim Shahdag o przeważających krajobrazach górskich. Wioska znajduje się na stromym szczycie góry, na wysokości prawie 2 200 metrów nad poziomem morza, i ma podalpejskie i alpejskie łąki z fragmentami lasu o niewielkich rozmiarach i skalistymi obszarami. Fragmenty lasu blisko yaylaq, na wysokości 2300 metrów, są rzadkim zjawiskiem dla strefy podalpejskiej i są uznawane przez lud Khinalig za święte, co sprawia, że ścinanie drzew jest zakazane.

Turystom to miejsce oferuje zachwycające widoki podczas wędrówek, możliwość skosztowania lokalnych przysmaków i doświadczenia lokalnej kultury.